Ağız damak yarası, kanser, enfeksiyon, tahriş, genetik, travma gibi pek çok nedenden dolayı oluşum gösterebilir. Ağız ve damak hassas dokulara sahip olduğu için tahriş olmaya oldukça yatkındır. Yabancı maddelere sıkça maruz kalmak ağız damak yarasına neden olabilir. Damak zedelendiğinde acılı yiyeceklerin ya da asitli içeceklerin tüketimi, geceleri horlamak ağız damak yaralarını daha da şiddetlendirebilir.
Ağız damak yarası neden olur?
Dokunun yanması: Çok sıcak içeceklerin tüketimiyle ağız damak dokusunda yanma oluşabilir. Bununla birlikte baharatlı yiyecekler yine ağız içini ve damağı tahriş ederek yara oluşumuna sebep olabilir. Damakta ve ağızda yanık oluştuktan hemen sonra soğutmak tedavide önemli rol oynar. Yanık oluştuğunda soğuk sıvılar yavaşta yudumlanıp, yanan bölgeye doğru çalkalanır. Bölge iyileşen kadar sıcak yiyeceklerin bölgeye temasından kaçınılmalıdır.
Tahriş eden maddeler: Ağız damak dokusunu tahriş eden maddelere maruz kalmak bölgenin iltihaplanmasına ve yara oluşmasına sebep olabilir. Devamlı rahatsızlığa yol açan maddelerden, yiyeceklerden ve içeceklerden uzak kalmak tedavi sürecini olumlu etkiler.
Aft: Ağızda oluşan yaralar damağı da olumsuz etkileyerek damakta yara oluşumuna sebep olabilir. Ağız yaraları yani aft, ufak kırmızı lekelerle başlayarak lekeler beyazlaşıp sarı irinle dolabilir. Bu yaralar oldukça ağrılı ve acı verici olarak yaşam kalitesini, beslenmeyi olumsuz etkiler.
Aft genelde bakteri sebebiyle oluşur. Bu nedenle oluşan yaranın açılmamasına ve bölgeye dağılmamasına özen gösterilmelidir. Yarayla temastan kaçınmak en doğru yaklaşım olacaktır. Eczanelerden yara için ilaç temine dilebilir, enfeksiyonu yok etmek için tuz, karbonat gibi maddeler kullanılabilir.
Enfeksiyon: Boğaz ağrısı, bademcik iltihabı gibi pek çok rahatsızlık ağız damak yarasına yol açabilir. Bu süreçte bol vitamin almak yaraların iyileşme sürecini kısaltacaktır.
Diş problemleri: Ağız içinde özellikle üst tarafta bir dişte meydana gelen iltihap damağa baskı uygulayarak hem ağız hem de damak yarasına sebep olabilir. Dişte apse kontrol altına alınmadığında damağa kadar yayılan şiddetli yara ve iltihaplara yol açabilir. Yine takma dişler damağı tahriş ederek yara oluşumunu tetikleyebilir. Ağız damak yarasının neden olduğu biliniyorsa bir diş hekimine görünmek sorunlu dişi tedavi ettirmek yaranın kısa sürede iyileşmesini sağlar.
Ağız kanseri: Ağız kanseri nedeniyle ortaya çıkan oluşumlar şekillendiğinde damağa baskı uygulayabilir. Lenfoma genelde dil ve bademciklerde başlayarak ağız içine tamamen yayılabilir. Oluşan yaralarda ani değişim, büyüme fark edilirse vakit kaybetmeden bir hekime başvurularak yaraların nedeninin araştırılması gerekir.
Genetik: Genetik etkenler ağız damak yaralarında öneli rol oynar. Yapılan araştırmalara göre ağız damak yaralarının %35-40 kadarı genetik olarak gelişir. Oluşan yaraların iyileşme süreci kendiliğinden 1 haftayı bulabilir.
Ağız damak yarası bitkisel tedavi nasıl yapılır?
- Altınmühür bitkisi ağız damak yaralarının alternatif olarak tedavisinde yaygın şekilde kullanılmaktadır. Altınmühür çay şeklinde hazırlanarak hazırlanan çayla gargara yapılır.
- Meyan kökü yine ağız damak yaralarında kullanılan şifalı bitkilerden biridir. Yaraların iyileşme sürecini hızlandırmak için çay şeklinde hazırlanıp tüketilebileceği gibi gargara suyu olarak da kullanılabilir.
- Adaçayı bir diğer tercih olabilir. Adaçayı çay şeklinde hazırlanıp yine gargara ya da içilerek kullanılabilir. Bunlarla birlikte yeşil çay ve siyah çayda ağız damak yarası için ideal alternatiflerden biridir. Poşet siyah ya da yeşil çay soğuduktan sonra yara bulunan bölgeye kompres şeklinde uygulanabilir.
- Ülser otu, özellikle ağız içinde oluşan aft yaraları için faydalı bir bitkidir. Ağız yarası tedavisinde yaygın şekilde kullanıldığı için ülser otu adını almıştır. Ülser otu çay şeklinde demlenip yaralara karşı kullanılabilir.
